Ο Δημήτρης από τα Σπάτα «ζωντανεύει» τις πανοπλίες του Μέγα Αλέξανδρου και του Φιλίππου

Ένας «αρματοποιός» από τα Σπάτα

Με το σφυρί στο χέρι και άλλα εργαλεία κατασκευάζει πανοπλίες, με μέταλλο και δέρμα, που έρχονται από το μακρινό παρελθόν. Έργα τέχνης κυριολεκτικά που εντυπωσιάζουν. Το τελευταίο του δημιούργημα, πιστό αντίγραφο της πανοπλίας του βασιλιά Φιλίππου Β’ της Μακεδονίας, δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. Ο λόγος για τον … «αρματοποιό» Δημήτρη Κατσίκη από τα Σπάτα, που μέσα στο εργαστήριο του «ζωντανεύει» -κυριολεκτικά» η ελληνική ιστορία και όχι μόνο.

«Η απόπειρα βασίστηκε σε συνδυασμό φιλολογικών και αρχαιολογικών στοιχείων, ήταν μια μεγάλη πρόκληση λόγω του ειδικού Ιστορικού της βάρους και λόγω της έλλειψης απαιτούμενων αρχαιολογικών στοιχείων που δεν ήταν διαθέσιμα. Το κείμενο του Ανδρόνικου με την σύντομη περιγραφή της πανοπλίας φάνηκε πολύ χρήσιμο ενώ χρειάστηκε και κατ’ ιδίαν επίσκεψη στο Μουσείο των Βασιλικών Τάφων στην Βεργίνα. Αυτό που βλέπουμε στην προθήκη του Μουσείου δεν είναι παρά ο ταλαιπωρημένος σιδερένιος σκελετός του θώρακα ο οποίος είναι απογυμνωμένος από κάθε οργανικό στοιχείο. Μέσα από πολλούς πειραματισμούς , μέσα από χυτεύσεις και εκατοντάδες εργατοώρες έγινε δυνατή η επαναφορά της σε μια πιθανή αρχική μορφή της.. Θα πρέπει να την φανταστούμε γεμάτη χρώματα και πολυτέλεια, επενδεδυμένη τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά με πολύτιμα δέρματα και υφάσματα , κάτι που να αντανακλά το μεγαλείο του Μακεδόνα Ηγεμόνα» λέει ο δημιουργός, που κατάφερε να «κλωνοποιήσει» την πλέον φημισμένη πανοπλία της αρχαιότητας, που έχει φτάσει σχεδόν ακέραια έως τις μέρες μας.

Αντίγραφο σε φυσικό μέγεθος της πανοπλίας του Φιλίππου όπως αυτή εκτίθεται στο Μουσείο των Βασιλικών Τάφων στην Βεργίνα. Η αποκατάσταση των οργανικών μερών έχει βασιστεί σε καλλιτεχνικά μοτίβα προερχόμενα από τον διάκοσμο της Λάρνακας του Φιλίππου.

Η πανοπλία του Φιλίππου Β’ (359-336 π.Χ ) βρέθηκε στον νεκρικό θάλαμο του Φιλίππου μαζί με άλλα πολύτιμα κτερίσματα κατά την αρχαιολογική σκαπάνη του καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικου που διεξήχθησαν στους βασιλικούς Μακεδονικούς τάφους της Μεγάλης Τούμπας στην Βεργίνα (1977). Σήμερα κανείς μπορεί να την θαυμάσει στο Μουσείου των Αιγών δίπλα στα άλλα σημαντικά ευρήματα της ανασκαφής.

«Για την αναπαραγωγή της χρησιμοποιήθηκαν δέρμα, μετάξι, μπρούτζινα ελάσματα και λεοντοκεφαλές (αντί χρυσού που είναι τα αυθεντικά) τα οποία έντυσαν τον μεταλλικό σκελετό της πανοπλίας χαρίζοντας της ζωντάνια και λαμπρότητα. Θα πρέπει να θεωρούμε την εν λόγω πανοπλία ως ένα ολόσωμο κόσμημα για τον Φίλιππο, τόσο πολύτιμο που το ήθελε δίπλα του στην μετά θάνατο ζωή του» αναφέρει ο κ.Κατσίκης, επισημαίνοντας πως:«Οι τεχνικές που ακολουθήθηκαν για την κατασκευή του θώρακα παρέμειναν αποκλειστικά παραδοσιακές (έλαση με σφυρηλάτημα)».

Και ο λινοθώρακας του Μέγα Αλέξανδρου

Μεγάλη πρόκληση για τον κ.Κατσίκη, ήταν να «ζωντανέψει» και τον λινοθώρακα της πανοπλίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως εικονίζεται στο περίφημο «Ψηφιδωτό του Αλεξάνδρου» που αναπαριστά τον Μακεδόνα στρατηλάτη να νικά τον Δαρείο στην Μάχη της Ισσού το 333 π.Χ . «Ο συγκεκριμένος λινοθώρακας αποτελεί μία μονάχα από τις πιθανές εκδοχές της πανοπλίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το μωσαϊκό μας παρέχει την βασική κατασκευαστική γραμμή του θώρακα, από εκεί και πέρα διάφορες καλλιτεχνικές εναλλακτικές οδοί είναι εφικτές» λέει ο δημιουργός, συμπληρώνοντας με νόημα : «Υπήρχε μεγάλη δυσκολία … Έπρεπε να συνδυάσω πολλά πράγματα για να ξαναδώσω ζωή σε μια εικόνα – μωσαϊκό 2100 ετών … Να την «ξαναφέρω» στην ζωή στην φυσική της μορφή σε όλη της την μεγαλοπρέπεια».

Καλλιτεχνική απόδοση του Λινοθώρακα του Μεγάλου Αλεξάνδρου βασισμένο στο περίφημο Μωσαϊκό της Πομπηίας

Η συγκεκριμένη εκδοχή του θώρακα που απεικονίζεται στις φωτογραφίες είναι βαρέου τύπου και φέρει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός πολυτελέστατου επιχειρησιακού λινοθώρακα προορισμένου για την ανώτερη Μακεδονική στρατιωτική ηγεσία. Η ατομική θωράκιση τύπου λινοθώρακα συνέχισε να χρησιμοποιείται ακατάπαυτα και στα Ελληνιστικά χρόνια είτε με την κλασική της μορφή είτε με διάφορες υβριδικές παραλλαγές. Το βάρος της συγκεκριμένης πανοπλίας αγγίζει τα 17 κιλά.

Αρματοποιός …

Ο κ.Κατσίκης ξεκίνησε να κατασκευάζει πανοπλίες το 2009, για την ολοκλήρωση μιας πανοπλίας απαιτούνται τουλάχιστον τρεις μήνες, ξεκινώντας από την περίοδο του Βυζαντίου και έχοντας ως «πρότυπο» αγιογραφίες του Αγίου Γεωργίου. Όπως λέει : «ο Αρματοποϊος ήταν ο φύλακας άγγελος του πολεμιστή της πρώτης γραμμής. Ένας βάναυσος και συνάμα ρομαντικός καλλιτέχνης, που η δουλειά του είχε σκοπό να απομακρύνει τον θάνατο, από αυτόν που φορούσε την πανοπλία του».

Όλο αυτό το διάστημα, με πολύ πάθος και μεράκι, κατασκεύασε 25 διαφορετικές πανοπλίες, από όλες τις φάσεις της ελληνικής ιστορίας μία προϊσλαμική περσική.

Ο δημιουργός Δημήτρης Κατσίκης δίπλα σε έργο του

«Τα έργα που ξεχωρίζω είναι τέσσερα και αποτελούν σταθμούς της Ελληνικής αρματοποϊας και της Ελληνικής τέχνης. Η αναδημιουργία της αρχαιότερης άθικτης πανοπλίας του πλανήτη ( 15ος αιώνας π.Χ ) που βρέθηκε στο χωριό «Δένδρα» της Αργολίδος, η ολοκλήρωση μιας μπρούτζινης μυώδους Αθηναϊκής πανοπλίας του Ύστερου 5ου π.Χ αιώνα, την αναπαραγωγή του θώρακα του Φιλίππου Β’ ( 4ος π.Χ αιώνας) και την ανακατασκευή του θώρακος του Αγίου Θεοδώρου του Τήρων όπως την απεικόνισε ο Εμμανουήλ Πανσέληνος ( τέλη 12ου μ.Χ αιώνα).Η τελευταία πιθανότατα αποτελεί και την πιο εξελιγμένη πανοπλία του της Παγκόσμιας Ιστορίας όσον αφορά τον σχεδιασμό της»λέει.

Προσωπική έκθεση με θεμα τις Βυζαντινές πανοπλίες Στρατιωτικών Αγίων. Η έκθεση φιλοξενείται μόνιμα στο Μουσείου του διάσημου Ερευνητικού κέντρου Βυζαντινών Σπουδών Dumbarton Oaks and Research Library (Harvard trustees ) στην Ουάσιγκτον

Οι διακρίσεις δεν άργησαν να έρθουν για τον κ.Κατσίκη. Τρεις από τις πανοπλίες του εκτίθενται μόνιμα στο Dumbarton Oaks Museum στο πανεπιστήμιο Harvard στις ΗΠΑ και το παγκόσμιο ενδιαφέρον αυξάνεται συνεχώς για τον «αρματοποιό» από την Ελλάδα Σήμερα το «portfolio» του κ.Κατσίκη αποτελείται από 25 πανοπλίες από πέντε διακριτές χρονικές περιόδους.

Στο ερώτημα τι είναι πανοπλία ο ίδιος απαντάει : «Πολλά πράγματα ..είναι Τέχνη, είναι Πόλεμος, είναι Ταυτότητα, είναι Σύμβολο, είναι Πάθος, είναι Χρονομηχανή, είναι Φωτιά και Μύς, είναι Φιλοδοξία , είναι Υπερηφάνια είναι η έμφυτη ανάγκη για Προστασία και Υπεράσπιση… Eίναι μια μεταλλική ψυχή εν καμινω».

Παναγιώτης Σαββίδης

Περισσότερες πληροφορίες για το κ. Δημήτρη Κατσίκη και το έργο του:http://www.hellenicarmors.gr και http://www.facebook.com/HellenicArmors
(Φωτογραφίες άρθρου: Γιάννης Γεράνιος)

Πηγή: protothema.gr

https://limitofadvance.wordpress.com/2016/03/19/%CE%BF-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%84%CE%B1-%CE%B6%CF%89%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%8D%CE%B5%CE%B9-%CF%84/