Η ιδιαιτερότητα της σχεδίασης του άρματος μάχης Merkava – Μέρη 1º & 2º

Ήρθε ο πόλεμος του 1973 που έγινε γνωστός σαν ο πόλεμος των 7 ήμερων, άσχετα αν δεν κράτησε 7 ήμερες αλλά παραπάνω. Σε αυτόν ήρθαν τα πάνω κάτω στις πολεμικές επιχειρήσεις και βάση των διδαγμάτων αυτού του πολέμου σχεδιάστηκε το άρμα των ισραηλινών. Στη φωτογραφία το άρμα μάχης Merkava. (Broń Pancerna/Flickr)

Μέρος πρώτο

Ιστορικά στοιχεία

Συνηθίζω να κάνω μελέτες και σπάνια να γράφω την γνώμη μου για οπλικά συστήματα άλλων. Αν το κάνω είναι γιατί κάτι μου κέντρισε το ενδιαφέρων να ασχοληθώ με αυτή την σχεδίαση, άσχετα αν διαφωνώ μαζί της.

Έχω όμως και ένα πολύ κακό ελάττωμα όπως μου λένε, ότι αυτά που γράφω είναι κατά 90 -95% δικά μου και μόνο ένα 5-10% ότι διαβάζω ή θυμάμαι από παλιά.

Βάσει αυτού θα αναφερθώ στο άρμα μάχης των ισραηλινών, δηλαδή όπως θα το σχεδίαζα εγώ βάση αυτών που ζητούσε το επιτελείο μετά το τέλος του πολέμου του 1973! Που στην πραγματικότητα έτσι ακριβώς έγινε!

Όταν γράφεις για κάτι παλιό πρέπει να μπεις στο πετσί του ρολού που λέμε!

Δηλαδή να γράψεις όχι με τα σημερινά δεδομένα, με της σημερινές γνώσεις και με την σημερινή οπτική-σφαιρική των γεγονότων, αλλά με τα τότε δεδομένα και τις τότε γνώσεις.

Να ψάξεις να βρεις τις απειλές, τα γεγονότα, τις δυνατότητες, την τεχνογνωσία της τότε εποχής για να καταλάβεις το γιατί και το πώς. Δεν μπορείς να λες εκ των υστέρων ότι εγώ θα έκανα αυτό, αλλά να καταλάβεις γιατί το έκαναν αυτό τότε. Δηλαδή να το κατανοήσεις για να το μεταφέρεις όπως πρέπει για να το καταλάβουν αυτοί που θα διαβάσουν το κείμενο. Αντιδράσεις θα υπάρξουν πολλές και διαφωνίες από αυτούς που θα διαβάσουν αυτό το κείμενο, οι πλειοψηφία αυτών όμως θα είναι λανθασμένες. Αλλά ας κάνουμε μια μικρή εισαγωγή πρώτα, αναφέροντας τα ιστορικά γεγονότα και όχι μόνο που μας ενδιαφέρουν.

Το τέλος του πόλεμου του 1973 με τους άραβες συγκλόνισε το Ισραήλ από άκρη σ’ άκρη!

Άρχισαν τις συζητήσεις και καλά έκαναν για να βρουν λύσεις σε όλα αυτά που έγιναν, από το διπλωματικό επίπεδο, από αυτά που έγιναν στα πεδία των μαχών, αλλά και στον αέρα. Υπήρχε και κάτι χειρότερο ακόμα εκτός από της μεγάλες απώλειες σε αεροσκάφη και άρματα, το πολύ παλιό υλικό ειδικά σε άρματα που έπρεπε πάση θυσία να αντικατασταθούν. Υπήρξε ακόμα κάτι το χειρότερο: η ανακάλυψη ότι οι Αμερικανοί έβαλαν την Αίγυπτο να επιτεθεί στο Ισραήλ για να την φέρουν κοντά τους και εκτός του ανατολικού συνασπισμού και της Ρωσίας!

Ναι, τους βοήθησαν πολύ τους έδωσαν όπλα και πυρομαχικά με το τσουβάλι αλλά το ερώτημα παρέμενε, αν κάποια στιγμή τους εγκατέλειπαν μόνους τους τι θα γινότανε τότε; Θα μπορούσα να σας γράψω αρκετά ακόμα άλλα ένα ήταν το κρατούμενο, ότι για να επιβιώσουν έπρεπε να είναι ανεξάρτητοι στρατιωτικά. Δηλαδή να έχουν τη δική τους πολεμική βιομηχανία και να παράγουν βάση του τι χρειάζονται αυτοί. Δηλαδή βάσει των συμπερασμάτων των πολέμων που έκαναν.

Merkava Mk1 στο μουσείο αρμάτων. (Broń Pancerna/Flickr)

Δυο ήταν τα βασικά προβλήματα: Το πρώτο ο πόλεμος στον αέρα που οι απώλειες ήταν τεράστιες κυρίως στα F-4 στο καλύτερο δυτικό αεροσκάφος της εποχής! Ενώ τα Α4 τα πήγαν καλύτερα χάρη σε μια μικρή πατέντα επιμήκυνσης του ακροφύσιου του κινητήρα που έκαναν οι ισραηλινοί, τα μισά χτυπημένα Α4 από πυραύλους SA-7 γύρισαν πίσω στην βάση τους! Καλά τα πήγαν όμως και τα Mirage III και τα λίγα V που έφτιαξαν αυτοί από αντιγραφή τα Nesher. Έτσι στον αεροπορικό τομέα η προσπάθεια βελτίωσης του αντιγράφου Mirage V στον τομέα που υστερούσε, δηλαδή στον κινητήρα και τις άλλες βελτιώσεις που της έκαναν για παν ενδεχόμενο!

Έτσι γεννήθηκε το Kfir που μπήκε και αυτό στην παραγωγή όπως μπήκε και το νέο άρμα μάχης. Συνέχισαν όμως για παν ενδεχόμενο σχεδιάζοντας ένα πολύ καλό αεροσκάφος με το Lavi και σταμάτησαν την ανάπτυξη του μόνο όταν πήραν τα ανταλλάγματα που ήθελαν από τους Αμερικάνους. Δηλαδή να τροποποιούσαν τα αμερικάνικα αεροσκάφη με δικά τους ηλεκτρονικά αλλά και με άλλα συστήματα.

Γιατί ούτε ο σκελετός, ούτε ο κινητήρας είναι το δύσκολο σημείο ενός αεροσκάφους, αλλά είναι τα υπόλοιπα συστήματα που είναι τρομερά δύσκολο να τα αντιγράψεις αλλά και να τα βελτιώσεις και ειδικά τα ηλεκτρονικά! Πιστέψτε με ηλεκτρονικός είμαι και ξέρω το πόσο δύσκολο είναι να το πραγματοποιήσεις αυτό. Είναι πιο δύσκολο να το κάνεις αυτό σήμερα από παλιά που τα ηλεκτρονικά συστήματα ήταν πιο απλά. Όσο για τους κινητήρες μπορείς να βελτιώσεις τους παλιούς, όπως κάνουν οι Ρώσοι και να κάνεις τη δουλειά σου!

Το δεύτερο μέγα πρόβλημα ήταν ότι τα άρματα μάχης είχαν υποστεί τεράστιες απώλειες και είχαν πολλά χτυπημένα που τα είχαν επισκευάσει κακήν κακώς. Το χειρότερο από όλα όμως ήταν πως είχαν πολύ παλιά άρματα από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πόλεμου M4 Sherman και της Κορέας Centurion tank που θα έπρεπε να αντικατασταθούν. Το ίδιο έπρεπε να γίνει και με τα AMX-13 αλλά και με τα ρωσικά άρματα που χρησιμοποιούσαν. Είχαν και σύγχρονα άρματα τα M-48 και M-60 αλλά δεν ήταν πολύ ικανοποιημένοι από αυτά. Τα προβλήματα ήταν μεγάλα και οι ανάγκες πολλές, αλλά το χειρότερο από όλα ήταν οι λίγες επιλογές των ισραηλινών που είχαν. Αν και φαίνεται παράξενο αυτό είναι η αλήθεια, αλλά για να το καταλάβουμε καλύτερα θα πάμε λίγο πίσω.

Η πρόταση που δεν ολοκληρώθηκε

Το 1966 η Βρετανία πήγε στο Ισραήλ με μια εντυπωσιακή πρόταση!
Οι Βρετανοί ήθελαν πολλά χρήματα που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των νέων αρμάτων για το μέλλον, τα Chieftain με πυροβόλο των 120 χιλιοστών! Αυτό το άρμα μάχης είχε σχεδιαστεί για να είναι το ισχυρότερο και πιο σύγχρονο από τα (τότε) δυτικά άρματα. Για λύσουν τα προβλήματα της χρηματοδότησης οι Βρετανοί είχαν προτείνει μια συμφωνία στο Ισραήλ. Δηλαδή το Ισραήλ θα αγοράσει εκατοντάδες παλιά άρματα Centurion και αυτοί σε αντάλλαγμα, θα επιτρέψουν στο Ισραήλ να συμμετάσχει στα τελικά στάδια της ανάπτυξης του άρματος. Ήταν μια πραγματικά εντυπωσιακή πρόταση από κάθε άποψη. Δηλαδή θα πουλήσουν Chieftain στο Ισραήλ και να τους βοηθήσουν να χτισθούν στο Ισραήλ μια γραμμή συναρμολόγησης. Αυτό θεωρήθηκε ως μια ιδανική λύση για το Ισραήλ για της απαράδεκτες προβλέψεις σχετικά με την Μέση Ανατολή και την ισορροπία αρμάτων, τόσο από ποσοτική αλλά και ποιοτική άποψη.

Η συνεργασία με τη Βρετανία διήρκεσε για περίπου τρία χρόνια.
Δυο πρωτότυπα άρματα παραδόθηκαν- βελτιώθηκαν στο Ισραήλ, με το Ισραήλ να επενδύει σε μεγάλο βαθμό για την βελτίωση και την τελική ανάπτυξη του άρματος, σε στενή συνεργασία με Βρετανούς αξιωματικούς και μηχανικούς, οι οποίοι εργάστηκαν στο Ισραήλ. Οι ισραηλινοί πρότειναν αρκετές βελτιώσεις για το νέο άρμα!
Τώρα πως ήξεραν αυτοί που δεν είχαν κατασκευάσει κανένα άρμα, τι βελτιώσεις έπρεπε να γίνουν είναι πραγματικά άξιο απορίας! Όπως ήξεραν τι ήθελαν από τα μιράζ και πρότειναν βελτιώσεις και στο Mirage III, αλλά και το Mirage V σχεδιάστηκε έτσι κατόπιν δικών τους υποδείξεων!

Ωστόσο τα αραβικά κράτη παρενέβησαν!
Απείλησαν τη Βρετανία με κυρώσεις, με απόσυρση των κεφαλαίων τους από της βρετανικές τράπεζες και να μην ξανά αγοράσουν όπλα!
Έτσι τον Νοέμβριο του 1969 η Βρετανία αποσύρθηκε από την διαπραγμάτευση της για το Chieftain με το Ισραήλ. Οι Βρετανοί σωστά αποφάσισαν, όπως σωστά το αποφάσισαν και οι Γάλλοι όταν έγινε το ίδιο, ότι δεν θα ξανά αγοράσουν γαλλικά όπλα και ειδικά αεροσκάφη μιράζ οι άραβες αν συνέχιζαν να πουλάνε στο Ισραήλ.
Έξαλλου οι άραβες είχαν τα χρήματα και τα πετρέλαια και οι πολεμικές βιομηχανίες της Ευρώπης για να επιβιώσουν έπρεπε να είχαν εξαγωγές. Αυτό όμως δεν τους ενδιέφερε τους Αμερικανούς που λόγο του πολέμου του Βιετνάμ η πολεμική τους βιομηχανία δούλευε στο φουλ. Αυτοί αποφάσισαν να στηρίξουν το Ισραήλ και να του παρέχουν τεράστια στρατιωτική βοήθεια. Εδώ ασφαλώς και έπαιξε ρόλο ο πόλεμος του 1967 και η δυνατότητα να παρέχει το Ισραήλ όπλα της τότε Σοβιετικής Ένωσης στην Αμερική για να τα δοκιμάσουν και ειδικά άρματα αλλά και αεροσκάφη.

Δηλαδή η ανάπτυξη ο σχεδιασμός του άρματος αλλά και ο προγραμματισμός των προσπαθειών που είχαν γίνει για τρία χρόνια, αλλά και αυτά που θα γινόταν πήγαν χαμένα. Το Ισραήλ ήταν πάλι πίσω στο σημείο μηδέν, με τον χρόνο να χάνεται για όσα είχαν κάνει και δεν μπορούσε να ανακτηθεί πάρα ελάχιστα από αυτά που είχαν γίνει στα δυο πρωτότυπα άρματα. Η προσπάθεια δηλαδή βρέθηκε στο κενό και το κέρδος ήταν μικρό, με το Ισραήλ να μην μπορεί να συνεχίσει το πρόγραμμα μόνο του. Δεν μπορούσαν να κατασκευάσουν ούτε την μηχανή του άρματος, αν και είχε χαμηλή ισχύ 695 ίππων, ούτε το πυροβόλο. Είχαν όμως το σκάφος του άρματος που ήταν από τα μεγαλύτερα σε διαστάσεις αν ήθελαν να δουλέψουν επάνω του, και αυτό έκαναν.

Ισραηλινοί αρματιστές. (Broń Pancerna/Flickr)

Φτιάξτο μόνος σου

Εν όψει αυτής της εξέλιξης εξέτασαν την δυνατότητα ανάπτυξης και κατασκευής ενός «made in» Ισραήλ άρματος.
Αν θα τα καταφέρουν να το κάνουν αυτό μόνοι τους.
Αν δηλαδή θα είναι σε θέση να επιτύχουν τα υψηλό επίπεδα, των βιομηχανικών και τεχνολογικών απαιτήσεων που απαιτούνται για να επιτύχει ένα τέτοιο πρόγραμμα ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Σε αυτό προστέθηκε το ερώτημα: «κατά πόσον θα είναι σε θέση να το πράξουν –φτιάξουν σε μια λογική τιμή χωρίς να διαταραχτεί η ισραηλινή οικονομία¨. Δηλαδή τα εξέτασαν όλα και αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μια μελέτη αν μπορούσαν να το κάνουν αυτό. Από αυτές δηλαδή που κάνω και εγώ εξετάζοντας όλες της παραμέτρους αν μπορεί να γίνει αυτό στην Ελλάδα.

Εξετάζοντας τα πάντα ακόμα και το υπολογιζόμενο κόστος ανά μονάδα. Όπως επίσης και της τεχνολογικές λύσεις που απαιτούνται που διαφέρουν από αυτές άλλων χωρών, λόγο διαφορετικής απαίτησης των ειδικών ελληνικών συνθηκών και του διαφορετικού πεδίου μάχης. Δηλαδή δεν μπορεί να κατασκευάζεις, σχεδιάζεις το ίδιο πράγμα ή να το αντιγράφεις για να το κατασκευάζεις εσύ που είναι και η πιο λανθασμένη τακτική.

Ναι είναι, αφού ο ελληνικός χώρος είναι τελείως διαφορετικός από γεωπολιτική άποψη αλλά και εν σχέση με το υφιστάμενο πεδίο μάχης, από σχεδόν όλα τα υπόλοιπα παγκοσμίως. Το ίδιο πρόβλημα έχει και το Ισραήλ και αυτό μια μικρή χώρα είναι αλλά παλεύει να κατασκευάσει ότι μπορεί μόνο του. Για το δικό του πεδίο μάχης όμως, βάσει των διδαγμάτων των εκάστοτε πολέμων που διαφέρουν κατά περίπτωση και είναι πολύ λογικό αυτό!

Οι ισραηλινοί είπαν ναι, θα το φτιάξουμε όπως εμείς το χρειαζόμαστε για τις δίκες μας ανάγκες, χρησιμοποιώντας ότι έχουμε και ότι μπορούμε να βρούμε. Για περισσότερα στοιχεία θα διαβάσετε εδώ γιατί ο σκοπός του κειμένου που γράφω δεν είναι μια απλή αντιγραφή από μετάφραση του ξένου κειμένου που βρίσκεται εδώ:

Με λίγα λόγια λοιπόν για να το κατασκευάσουν το άρμα δηλαδή οι ισραηλινοί έκαναν τα πάντα, χρησιμοποιώντας ότι είχαν και δεν είχαν από υλικά που είχαν στις αποθήκες τους.

Από ότι θα μπορούσαν να βρουν από το εξωτερικό και να αξιοποιήσουν από την εμπειρία που είχαν αποκτήσει σε μετατροπές –επισκευές. Και το βασικότερο από όλα να αξιοποιήσουν τους πάντες και τα πάντα στο Ισραήλ για να τα καταφέρουν, δηλαδή στρατιωτικούς και πολίτες με εμπειρία και να ιδρύσουν πολεμική βιομηχανία ταυτόχρονα! Η άλλη απόφαση ήταν να βελτιώνουν το άρμα συνεχώς και να μην περιμένουν να το εξελίξουν σε μεγάλο χρονικό διάστημα πριν μπει στην παραγωγή.
Δουλεύοντας σαν σε συνθήκες πολέμου δηλαδή και αξιοποιώντας τις εκάστοτε αποκτηθείσες γνώσεις για να το εφαρμόσουν στην παραγωγή σ’ ένα νέο μοντέλο.

Ο πόλεμος!

Ενώ συνέβαιναν αυτά έγινε εν τω μεταξύ ο πόλεμος του 1967, ο πόλεμος των 6 ήμερων όπως έγινε γνωστός.
Έγινε κατ’ ανάγκη!
Δηλαδή δεν είχαν άλλη λύση οι Εβραίοι, ήξεραν ότι θα τους λιώσουν οι Άραβες αν συνεχίσουν να ενισχύονται και τότε ήταν πραγματικά μια απομονωμένη χώρα. Νικήσαν πιο εύκολα από ότι περίμεναν και κατέκτησαν και πολλά εδάφη, αλλά και πολλά υλικά του εχθρού έπεσαν στα χέρια τους!
Τότε άρχισε το πλησίασμα της Αμερικής για να δοκιμάσει τα όπλα του εχθρού και να ξέρει τα ακριβή χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες τους. Ειδικά την ενδιέφεραν τα άρματα, οι αντιαεροπορικές συστοιχίες αλλά και τα αεροσκάφη και ειδικά το MIG 21 που είχαν στα χέρια τους οι ισραηλινοί και πολεμούσαν με αυτό εναντίον του στο Βιετνάμ. Αυτά τα πλήρωσαν σε χρυσάφι οι Αμερικανοί αλλά και τα ραντάρ κλπ. Έτσι ξεκίνησε η υποστήριξη των Αμερικανών στο Ισραήλ και η βοήθεια και όλα όσα επακολουθήσαν, με το βασικότερο το πώς αντιμετώπιζαν οι ισραηλινοί την αραβική αεράμυνα.

Τα διδάγματα του πολέμου

Ήρθε ο πόλεμος του 1973 που έγινε γνωστός σαν ο πόλεμος των 7 ήμερων, άσχετα αν δεν κράτησε 7 ήμερες αλλά παραπάνω. Σε αυτόν ήρθαν τα πάνω κάτω στις πολεμικές επιχειρήσεις και βάση των διδαγμάτων αυτού του πολέμου σχεδιάστηκε το άρμα των ισραηλινών. Το επιτελείο τα μάζεψε αυτά σε μια μελέτη, γιατί το άρμα δεν μπορεί να το σχεδίαση ένας μόνο άνθρωπος όπως έχει γραφτεί από λάθος. Εδώ αξιοποίησαν τα πάντα ακόμα και της πιο ασήμαντες παραμέτρους για πολλούς, στην σχεδίαση του πρώτου πρωτοτύπου το 1974. Θα τα πιάσουμε αναλυτικά γιατί αυτό είναι και το ρεζουμέ της υπόθεσης, το πιο σημαντικό από όλα. Αυτά αξιοποίησαν οι άνθρωποι που σχεδίασαν το Merkava, συν ασφαλώς και τα τεχνολογικά δεδομένα της τότε εποχής. Είπαμε πως αυτός είναι και ο σκοπός του κειμένου που γράφουμε. Αυτό το κάνουμε για να καταλάβουμε το τι, το πώς και γιατί το σχεδίασαν έτσι ούτω σώστε να διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα άρματα στο κόσμο.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε όλοι την ιστορία για το τι έγινε με τα βρετανικά άρματα στο Ισραήλ. (κείμενο στην αγγλική).

Μέρος δεύτερο οι παράμετροι της σχεδίασης και οι λύσεις που δόθηκαν

Παράμετροι σχεδίασης

Τα συμπεράσματα του πολέμου του Οκτωβρίου του 1973, εν σχέση με της μάχες των αρμάτων μάχης που επηρέασαν τον σχεδιασμό του ισραηλινού άρματος MERKAVA
Οι μάχες κράτησαν πολύ, ειδικά στο Γκολάν υπήρχαν πληρώματα που πολέμησαν με παραπάνω από 24 ώρες συνεχώς μέσα στα άρματα! Ειδικά οι οδηγοί αντιμετώπισαν τρομερά προβλήματα, οδηγώντας συνεχώς για πολύ μεγάλα συνεχόμενα διαστήματα παλιά άρματα δύσχρηστα και δύσκολο- οδήγητα και πολλοί κατέρρευσαν.

Οι συνθήκες μέσα στα άρματα ήταν κουραστικές με άβολα μικρά καθίσματα, αφόρητη ζέστη, ανεπάρκεια αέρα από έξω. Με έλλειψη νερού που τα ελάχιστα παγούρια που είχαν ένα και σπανίως δυο για κάθε άντρα, δεν έφταναν να σβήσουν την δίψα. Με αποπνικτική ατμόσφαιρα κατά την διάρκεια των βολών και τρομερή κόπωση για τα πληρώματα.

Εδώ θα προσθέσουμε και τους κραδασμούς από την ανάρτηση κατά την κίνηση των αρμάτων μάχης, τους μώλωπες από τα χτυπήματα, τον εκκωφαντικό θόρυβο που κάνουν οι ερπύστριες από τα άρματα κατά την κίνηση τους αλλά και ο θόρυβος της μηχανής, μια πραγματική τρέλα! Η ανυπαρξία μόνωσης στα παλιά άρματα που είχαν συνέβαλαν στο σπάσιμο των νευρών. Τα πληρώματα τα είχε καταβάλει αυτό και αν την πρώτη και δεύτερη ημέρα άντεξαν, την τρίτη όμως άρχισαν τα μεγάλα προβλήματα. Ναι, είχαν έντονα προβλήματα να έχουν αποπροσανατολισμούς, να μην ακούνε τις εντολές, να βλέπουν ανύπαρκτους εχθρούς ή να μην αντιλαμβάνονται το που είναι ο εχθρός και τέλος να κάνουν λανθασμένες κινήσεις και να ορμάνε επάνω στον εχθρό όπως έκανε παλιά επέλαση το ιππικό! Ειδικά το τελευταίο το έκαναν αρκετές φορές ακόμα και από την αρχή της μάχης την πρώτη ημέρα. Αυτό δεν μπορούσαν να το αγνοήσουν στο νέο άρμα που θα κατασκεύαζαν.
Ήταν απαραίτητη η μόνωση μέσα για την μείωση των θορύβων αλλά και ένα καλύτερο κάλυμμα για την μηχανή και να έκαναν το αδύνατον δυνατόν για να μειώσουν γενικά τους θορύβους. Βασικά το άρμα των ισραηλινών έχει μέσα τον λιγότερο θόρυβο. Ασφαλώς και παίζει έναν σημαντικό ρόλο όχι μόνο η τοποθέτηση της μηχανής αλλά και η ανάρτηση.

Γενικά πάντως τα άρματα Μ48 και Μ60 είναι πολύ θορυβώδη και το MERKAVA είναι η μέρα με τη νύχτα με αυτά σε όλους τους τομείς.

Πολλοί οδηγοί δεν άκουγαν τις εντολές, δεν πειθαρχούσαν και έκαναν οδήγηση στα άρματα με το κεφάλι έξω, ακόμα και στα πεδία των μαχών! Δεν ήταν παράλογο αυτό δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς! Ναι δεν έβλεπαν καλά και δεν άντεχαν την αφόρητη ζέστη που ειδικά στην πίεση της μάχης, αλλά και πριν από αυτή που είναι μεγάλη.

Όποιος έχει οδηγήσει άρμα μάχης ξέρει τι λέω.

Το να φοράς μια κάσκα και να είσαι μέσα σε ένα παλιού τύπου άρμα και ειδικά Οκτώβριο μήνα, με τρομερές θερμοκρασίες πολύ παραπάνω από της δικές μας. Δηλαδή σχεδόν καλοκαιρινές σε ένα εκτεθειμένο άρμα στον Ήλιο και να μην παίρνεις αέρα από πουθενά εκτός από την θυρίδα της οροφής! Ναι με όλα τα υπόλοιπα ανοίγματα να είναι υποχρεωτικά κλειστά, είναι πραγματικά μια πολύ δύσκολη κατάσταση.

Κάτσε μόνο μέσα σε ένα άρμα και μην κάνεις τίποτα για 24 ώρες και να δούμε πως θα βγεις μετά έξω. Άσε δε τους κραδασμούς κατά την πορεία αλλά και τον θόρυβο από τις ερπύστριες και την μηχανή.
Προσοχή δεν έγραψα πως οδηγούσαν με ανοιχτές της θυρίδες οι οδηγοί όταν άρχιζαν τα πυρά αλλά συνέβη και αυτό, συνήθως τις έκλειναν την τελευταία στιγμή με την επισήμανση του εχθρού. Κάποιοι οδηγοί χαθήκαν έτσι όμως αλλά και άρματα και ήταν κάτι που δεν μπορούσαν να το αγνοήσουν κατά την σχεδίαση του νέου άρματος.
Θα το δούμε μετά αυτό, τη λύση που έδωσαν.

Η πλήρης αδυναμία ανέσεων

Υπήρχε δηλαδή πλήρη αδυναμία ανέσεων, έλλειψη νερού, πολλά δύσχρηστα συστήματα, ανυπαρξία αέρα από έξω σε κάθε θέση, αλλά και ανυπαρξία κλιματισμού.
Υπάρχει ακόμα κάτι το χειρότερο δεν μπορείς να κοιμηθείς μέσα σε ένα άρμα, ούτε καν να χαλαρώσεις για λίγο. Εδώ αναφέρομαι για τους οδηγούς που οδηγούσαν συνεχώς για μεγάλα χρονικά διαστήματα πολλών ωρών.
Είχαν απώλειες και σε οδηγούς και μάλιστα πολλές, κάτι που ξεφεύγει από πολλούς και αναφέρουν μόνο τους αρχηγούς πληρωμάτων. Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να είχε ανέσεις πρωτόγνωρες για τα τότε δεδομένα, με επάρκεια αέρα σε κάθε θέση, με ψύξη-θέρμανση και φίλτρα για την περίπτωση βιοχημικού πόλεμου, να μεταφέρει επαρκές νερό αλλά και τρόφιμα. Δηλαδή να είχε ανέσεις για το πλήρωμα τέτοιες που κανένα άρμα στον κόσμο δεν έχει, ακόμα και να μπορείς να κοιμηθείς μέσα στο άρμα!
Ναι, είναι το μόνο άρμα που μπορείς να το κάνεις αυτό να κοιμηθείς μέσα σε αυτό, αρκεί να μην είναι γεμάτη η αποθήκη πυρομαχικών στο πίσω μέρος. Αν είναι γεμάτη κατά 50% άνετα κοιμούνται δυο άτομα με τα άλλα δυο να φυλάνε σκοπιά στο άρμα!

Η ευάλωτη θέση των οδηγών

Οι θέση των οδηγών είναι η πιο ευάλωτη μέσα σε ένα άρμα. Είναι συνήθως στο κέντρο και είναι το σημείο που χτυπάνε τα αντίπαλα αντιαρματικά (ΑΤ) και κυρίως οι ΑΤ πύραυλοι.

Θα κάνω μια διευκρίνηση εδώ: ό,τι λέω είναι από εμπειρίες άλλων που έχω διαβάσει ή ακούσει και λιγότερο από αυτά που διάβασα στο διαδίκτυο.

Εκεί δηλαδή που κυκλοφορούν μπουφές αρκετές, ακόμα και λανθασμένα σχεδιαγράμματα αρμάτων μάχης. Όπως δηλαδή για το Μ-60 και τα τόξα προσβολής από διάφορα όπλα, ανά κομμάτι του ύψους σε ποσοστό προσβολής που για έμενα είναι τελείως λανθασμένα και θα σας το εξηγήσω αυτό αναλυτικά. Οι χειριστές των ΑΤ πυραύλων ξέρουν πως το πιο ευάλωτο σημείο ενός άρματος είναι μεταξύ σκάφους και πύργου. Ο δακτύλιος που λέμε που τα ενώνει και περιστρέφεται ο πύργος. Μια βολή εκεί και να μην καταστρέψει το άρμα θα ακινητοποιήσει τον πύργο. Οι πλειοψηφία για να μην πούμε σχεδόν όλοι, ξεχνάει όμως ότι ο πύραυλος χάνει ελάχιστα ύψος μετά το τέλος της καύσης των προωθητικών υλικών. Οπότε πρέπει να σημαδεύεις λίγα εκατοστά παραπάνω για να αντισταθμίσεις την απώλεια τους ύψους. Αφού οι βολές συνήθως γίνονται σε μεγάλες αποστάσεις πέραν των 1500 μέτρων για να μην κινδυνέψουν από πυρά.
Όταν δέχονται πυρά οι χειριστές χαμηλώνουν λίγο την σκόπευση ενστικτωδώς μαζί με το λίγο χαμήλωμα του κεφαλιού, αλλά και το άρμα δεν είναι ακίνητο κατά την βολή. Έτσι συνήθως ο πύραυλος κτυπάει λίγο χαμηλότερα εκεί που είναι η θέση του οδηγού, σκοτώνοντας τον οδηγό και καταστρέφοντας το άρμα με όλους μέσα τους υπόλοιπους.
Αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί αφού οι απώλειες ήταν μεγάλες και σε άρματα και σε προσωπικό.
Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να έχει ξεχωριστή θέση για τον οδηγό που να μην επικοινωνεί με το υπόλοιπο πλήρωμα, με θωρακισμένο τοίχωμα ανάμεσα τους.

Είπαμε πως θα τα αναφέρουμε όλα, τι, γιατί και πως, αν δεν τα ξέρεις αυτά τότε τι σχεδιάζεις; Τι σχεδιαστής οπλικών συστημάτων είσαι αν δεν τα λαμβάνεις αυτά υπόψιν;

Συνεχίζοντας της παραμέτρους της σχεδίασης

Οι απώλειες

Οι απώλειες σε αρχηγούς πληρωμάτων στις μάχες ήταν το 50% ένας τεράστιος αριθμός, πολεμούσαν με τα καπάκια ανοιχτά γράφουν όλοι και τέλειωσε έτσι απλά; Το γιατί δεν τα έκλειναν τότε, δεν θα το βρείτε πουθενά γραμμένο δυστυχώς. Το έκαναν γιατί δεν είχαν άλλη λύση γιατί είχαν μέσα στις αποθήκες των αρμάτων βλήματα μόνο APFDS! Ναι είχαν μόνο APFDS και δεν μπορούσαν να βάλουν άλλα βλήματα μέσα έστω και αν είχαν, όταν πολεμούσαν στο Γκολάν με αναλογίες της τάξης του 1/5 μέχρι και 1/10!

Είχαν να αντιμετωπίσουν από 1/5 έως 1/10 εχθρικά άρματα, δηλαδή 5 έως 10 φορές περισσότερα. Έτσι αντιμετώπιζαν το εχθρικό πεζικό με το πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών αλλά και των 7,62 χιλιοστών. Ακόμα και στα Μ60 που είχαν πύργο αρχηγού με πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών δεν έμειναν ικανοποιημένοι γιατί ήταν δύσχρηστος, έστριβε αργά δεξιά -αριστερά από ένα κοινό πολυβόλο επάνω σε άρμα και έδινε στο άρμα μεγαλύτερο ύψος, πράγμα ανεπίτρεπτο αφού φαινότανε από πολύ μακριά το άρμα.

Ήταν πολύ δύσκολο να γεμίσεις το άρμα με νέα βλήματα αφού αυτό γινόταν με το χέρι. Πράγμα πολύ κουραστικό για τα ταλαιπωρημένα πληρώματα. Υπήρχε όμως και το χειρότερο ότι πολλά άρματα έμειναν από βλήματα και τα εφοδίασαν μετά από πολλές ώρες με νέα, μερικά δε πήραν βλήματα την επόμενη ημέρα!

Έτρεχαν και δεν έφταναν οι ισραηλινοί με ημιφορτηγά κυρίως αλλά και με ελαφρά φορτηγά, να ψάχνουν τα κατεστραμμένα άρματα για να αφαιρέσουν από μέσα τα βλήματα των πυροβόλων που είχαν μέσα στις αποθήκες τους αλλά και με ότι άλλο τους ήταν χρήσιμο. Κυρίως τις δεσμίδες των πολυβόλων αλλά και ανταλλακτικά για κάποιο άλλο άρμα που είχε χαλάσει.

Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να είχε μέσα τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό σε βλήματα. Να μεταφέρει δηλαδή περισσότερα από ποτέ και να μπορούσαν να τα φορτώσουν στα άρματα όσο το δυνατόν με πιο εύκολο τρόπο. Στα MERKAVA αυτό γίνετε σχεδόν άμεσα, με μια κίνηση μ’ ένα περονοφόρο (Κλαρκ) και μετά το άρμα μπορεί να φύγει αμέσως και το πλήρωμα να βγάζει εν κίνησει τα βλήματα από την κάτω αποθήκη στην επάνω κ.λπ.

Η ανάγκη του αυτόματου συστήματος φόρτωσης

Οι απώλειες σε αρχηγούς πληρωμάτων είπαμε ήταν 50% αυτό ανάγκασε πολλά πληρώματα να πολεμούν με 3 άτομα. Δηλαδή με τον πυροβολητή να παίρνει την θέση του αρχηγού και τον γεμιστή να προσπαθεί να κάνει δυο δουλειές ταυτόχρονα, να γεμίζει το πυροβόλο να το στρίβει στον στόχο και να ρίχνει. Αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολο να το κάνεις. Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να έχει ένα σύστημα αυτόματης γέμισης με λίγα βλήματα μέσα για να μπορεί να το καλύψει αυτό που μπορεί να συμβεί και το άρμα να είναι αξιόμαχο με τρία άτομα μέσα.

Έτσι έβαλαν σύστημα αυτόματης γέμισης στον πύργο με 5 βλήματα που στα τελευταία μοντέλα έχει φτάσει στα 10 βλήματα. Φυσικά το αντέγραψαν από τα ΑΜΧ13! Δεν έχει σημασία από πού, σημασία έχει πως το άρμα των ισραηλινών και γεμιστή έχει και σύστημα αυτόματης γέμισης, το πρώτο δυτικό άρμα μάχης που είχε και τα δυο.

Δεν αντέγραψαν όμως τα ανατολικά συστήματα αυτόματης γέμισης και εξηγήσαμε τι, πως και γιατί. Δηλαδή δεν το έκαναν για να μειώσουν τον αριθμό του πληρώματος αλλά για να βοηθήσουν το άρμα αν βρεθεί σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αλλά και να μπορεί να ρίξει με αυτόματη γέμιση και κανονικά μόνο με τον πυροβολητή γιατί οι απειλές είναι μεγάλες, θα δούμε μετά το γιατί.

Έτσι και ο αρχηγός πληρώματος και ο γεμιστής μπορούν να είναι έξω, αφού έχει δυο θυρίδες οροφής το άρμα και να χειρίζονται τα δυο πολυβόλα των 7,62 χιλιοστών και ο πυροβολητής με την αυτόματη γέμιση μπορεί να ρίξει και μόνος του! Αυτό είναι πολύτιμο γιατί το να αντιμετωπίσεις πεζικό είναι δύσκολο αν αυτό κρύβεται σε ορύγματα-χαρακώματα. Ούτε το κύριο όπλο το πυροβόλο μπορεί να χαμηλώσει τόσο ώστε να το χρησιμοποιήσεις. Ενώ ένας όλμος των 60 χιλιοστών με τα βλήματα καμπύλης τροχιάς μπορεί να χτυπήσει μέσα στα χαρακώματα, ενώ τους καθηλώνεις με τα πολυβόλα. Λογικά πράγματα είναι αυτά γιατί δεν τα έβαλαν σε άλλα άρματα δεν το καταλαβαίνω. Ασφαλώς και ο όλμος έπρεπε να βελτιωθεί και να είναι οπισθογεμές για να ρίχνεις και να μην είσαι εκτεθειμένος σε πυρά, αλλά γενικά τα άρματα δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν πεζικό μέσα σε χαρακώματα και συνήθως καθηλώνουν τον εχθρό με δραστικά πυρά για να μην τους χτυπήσουν με ΑΤ.

Οι μεγάλες απώλειες, η ανάγκη για αύξηση της προστασίας

Οι απώλειες σε άρματα ήταν πολύ μεγάλες ακόμα και τα καινούργια Μ60 δεν άντεξαν στα πυρά του εχθρού! Ειδικά η θωράκιση στα πλευρά των αρμάτων ήταν λίγη αλλά ακόμα και μετωπικά οι ΑΤ πύραυλοι έκαναν μεγάλη ζημιά. Οι μηχανές των αρμάτων στο πίσω μέρος ήταν πολύ ελαφριά θωρακισμένες. Ειδικά στα παλιά άρματα δεν υπήρχαν συστήματα πυρόσβεσης ή δεν ήταν ικανοποιητικά. Όπως και δεν υπήρχαν και αυτοσφραγιζόμενες δεξαμενές καυσίμου μετά από ένα πλήγμα για να μην υπάρξει ανάφλεξη.

Αυτός ήταν ένας και από τους λόγους που χρησιμοποιούσαν μόνο διατρητικά βλήματα μέσα στα άρματα. Για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο της έκρηξης από την αποθήκη πυρομαχικών, αυτό όμως δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να έχει την όσο το δυνατόν καλύτερη προστασία της αποθήκης των βλημάτων. Αυτό γιατί ήταν ανεπίτρεπτο να χτυπηθεί ένα άρμα μετωπικά και να φτάσει η καταστροφή σε τέτοιο σημείο που να ανατιναχτεί η αποθήκη των βλημάτων, κάνοντας το άρμα μικρά κομματάκια. Εδώ πάλι έδωσαν την λύση με την προστασία των βλημάτων που είναι μέσα σε ειδικά καλύμματα για να μην προχωρήσει η φωτιά κλπ. Αλλά και τα ειδικά ανοίγματα που υπάρχουν για να γίνει όσο το δυνατόν η εκτόνωση της έκρηξης έξω από το άρμα και όχι μέσα σε αυτό!

Merkava Mk 3. (Broń Pancerna/Flickr)

Οι ΑΤ πύραυλοι και το συζυγές πολυβόλο

Στης μάχες του πόλεμου των 7 ημερών του 1973 για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε μεγάλος αριθμός ΑΤ πυραύλων. Ένα μέρος από αυτά και από βλήματα HEAT χτύπησε στο αδύνατο σημείο κάθε άρματος. Δηλαδή στο συζυγές πολυβόλο και αέρια αλλά και τα λυόμενα υλικά από την υψηλή θερμοκρασία πέρασαν μέσα στο άρμα παρόλο την μικρή διάμετρο του πολυβόλου, κάνοντας ζημίες και προκαλώντας τραυματισμούς βλάβες κλπ. Αυτό ήταν ανεπίτρεπτο να γίνει και στο νέο άρμα, έτσι τοποθέτησαν το πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών επάνω ψηλά από το κύριο πυροβόλο σε ασφαλή θέση.

Έβαλαν ένα βαρύ πολυβόλο για να έχει και καλύτερη σκόπευση ακολουθώντας το κύριο πυροβόλο και μεγάλο βεληνεκές για να αντιμετωπίζουν όσο το δυνατόν καλύτερα τα ΑΤ και κυρίως του πεζικού αλλά και να εκμεταλλευτούν της δυνατότητες του βαρέως πολυβόλου που διαπερνά εύκολα τοίχους και γαιόσακους αλλά και να ρίχνουν κάτω από την προστασία του θώρακα σε μεγάλες αποστάσεις γιατί μπορεί να δραστικό βεληνεκές του πολυβόλου των 12,7 χιλιοστών να είναι τα 1500 μέτρα αλλά και το ωφέλιμο δεν έχει καμιά σχέση με το ωφέλιμο ενός τυφεκίου των 7,62 χιλιοστών αλλά είναι πολύ ισχυρό το χτύπημα σε έναν άνθρωπο και έχουν αναφερθεί πολλές φορές και θανατηφόρα τραύματα.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί συνεχίζουν να βάζουν συζυγή πολυβόλα στα άρματα, αφού όχι μόνο έχουν καταστραφεί σε περίπτωση χτυπήματος αλλά έχει αναφερθεί, ότι σε μερικές περιπτώσεις ολόκληρο το πολυβόλο έπεσε από την θέση του μέσα στο άρμα από την μεγάλη δύναμη της προσβολής! Ναι είναι μια ακραία περίπτωση όχι όμως για τα σημερινά δεδομένα, αφού ξέρουμε πως και τα περισκόπια αλλά και το συζυγές πολυβόλο είναι ευάλωτα. Ειδικά σήμερα που υπάρχουν συστήματα ακρίβειας για να ρίξεις με υψηλή ακρίβεια προς τον στόχο. Για δες τα περισκόπια του MERKAVA πως είναι τοποθετημένα και θα καταλάβεις πολλά. Την πάτησαν και έμαθαν, ο πόλεμος τους δίδαξε πολλά. Έχασαν πολλά άρματα και μετά είδαν τον λόγο που τα έχασαν και αν θα μπορούσαν να το αποφύγουν με κάποιο τρόπο.

Γιατί όμως οι άλλοι τα αγνοούν αυτά τα συμπεράσματα; Δεν τα ξέρουν αυτά; Τι σχεδιαστές οπλικών συστημάτων είναι απορώ; Δεν θα μπορούσαν να βγάλουν μια επιτροπή να κάνει την δουλειά που κάνω τώρα; Δεν το έχουν ψάξει; Πραγματικά απορώ αλλά γιατί εγώ τα λαμβάνω αυτά υπόψιν μου και αυτοί όχι; Γιατί τα αγνοούν στις σχεδιάσεις τους; Αλλά ας συνεχίσουμε γιατί υπάρχουν πολλά ακόμα να πούμε.

Το αξιοσημείωτο γεγονός, ο μεγάλος φόβος

Υπήρχε όμως ένα ακόμα αξιοσημείωτο γεγονός που θα δώσουμε εδώ μεγάλη σημασία. Για πρώτη φορά αντιμετώπισαν το τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ) BMP-1 οι ισραηλινοί, δεν τρομοκρατήθηκαν, αλλά φοβήθηκαν! Ναι φοβήθηκαν άσχετα αν τα κατέστρεψαν εύκολα από την λάθος τακτική που ακολούθησαν οι σύριοι. Φοβήθηκαν το ΤΟΜΑ BMP-1;

Όχι αλλά αυτό που πρέσβευε, αυτό που θα αντιμετώπιζαν κατά χιλιάδες από δω και πέρα!

Το BMP-1 είχε 50% πιθανότητα να καταστρέψει ένα Μ60 από τα 600 μέτρα με το πυροβόλο του με βλήματα ΗΕΑΤ με μια βολή. Είχε όμως επάνω στο πυροβόλο και ένα πύραυλο ΑΤ και αυτό ήταν που φόβισε τους ισραηλινούς. Είχαν αντιμετωπίσει χιλιάδες ΑΤ πυραύλους από το πεζικό που έκαναν μεγάλη ζημιά στα άρματα. Τώρα θα τους έβαζαν όχι σε μόνο σε ημιφορτηγά και τζιπ αλλά και σε θωρακισμένα και τεθωρακισμένα οχήματα και οι απειλές πολλαπλασιάζονταν συνεχώς. Κάθε τι που θα κινούνταν θα είχε και ένα ΑΤ πύραυλο επάνω αλλά και ελαφριά θωράκιση. Αυτό δεν μπορούσαν να το αγνοήσουν και να το προσπεράσουν έτσι απλά γιατί ο κίνδυνος ήταν πολύ μεγάλος. Έτσι η μεγαλύτερη απειλή ηταν τα ΗΕΑΤ και οι ΑΤ πύραυλοι, συν τα ΑΤ ομάδας πεζικού και πολύ λιγότερο για να μην πούμε ελάχιστα τα APFSDS.

Έπρεπε, δηλαδή, το νέο άρμα να είναι ικανό να επιβιώσει από πλήγμα ΑΤ κυρίως αλλά και από ΗΕΑΤ, όχι μόνο από μετωπικά που ούτε τα Μ-60 δεν άντεχαν και ας σημειώσουμε τότε οι θωρακίσεις ήταν από χάλυβα υψηλής αντοχής μετά άλλαξαν. Έτσι το προσχέδιο και η δουλειά που είχε γίνει στο πρωτότυπο άρμα παρέμεινε στάσιμη, αλλά υπήρξε κάτι που τα άλλαξε όλα. Όταν συνέλεξαν τα κατεστραμμένα από τα πεδία των μαχών για να δουν τι θα μπορούσαν να επισκευάσουν και τι θα μπορούσαν να πάρουν για ανταλλακτικά, βρέθηκε και ένα αυτοκινούμενο πυροβόλο Μ109. Αυτό έπαθε μια μικρή βλάβη και έμεινε πίσω μέχρι να την επισκευάσουν. Μετά κινούμενο σχεδόν μόνο αφού το μέτωπο είχε αλλάξει και οι Αιγύπτιοι είχαν προωθηθεί, βρέθηκε κοντά στις μάχες, χτυπήθηκε και αχρηστεύτηκε! Είχε χτυπηθεί μετωπικά από ΑΤ, αλλά δεν έπαθε σχεδόν τίποτα το πλήρωμα γιατί κινητήρας και το κενό ανάμεσα τους έσωσε. Αυτή η αναπάντεχη ανακάλυψη άλλαξε τα πάντα. Το συζητούσαν όλοι μεταξύ τους με απορία στο κέντρο επισκευών, μέχρι που έφτασε ψηλά στα αυτιά του ανώτατου επιτελείου.

Εδώ έχει γίνει και μια παρανόηση ότι ο υποστράτηγος είναι αυτός που σχεδίασε το άρμα, ενώ είναι λάθος. Κανένας δεν μπορεί να σχεδιάσει ένα άρμα μάχης μόνος του, απλά έδωσε τις κατευθυντήριες γραμμές. Δηλαδή να δοκιμάσουν την ιδέα αν δουλεύει στην πράξη. Πήραν ένα άρμα κατεστραμμένο με την μετωπική θωράκιση ατόφια όμως, το έκοψαν από επάνω, του έβαλαν τον κινητήρα εμπρός και το δοκίμασαν σε αντοχή σε βολές ΗΕΑΤ, ΑΤ αλλά και APFDS. Παραδόξως άντεξε παραπάνω ακόμα και σε διατρητικά βλήματα από μακριά. Αυτή είναι η τυχαία ανακάλυψη που αξιοποίησαν οι ισραηλινοί βάζοντας τον κινητήρα εμπρός σε ένα άρμα, τα υπόλοιπα όμως δεν ήρθαν τυχαία όπως διαβάσαμε.

Δεν είναι όλα τυχαία όπως νομίζουμε

Όπως τυχαία δεν ήρθε και η πλευρική θωράκιση του άρματος. Τα αμερικανικά άρματα που είχαν και μεγάλο ύψος είχαν τα περισσότερα προβλήματα και τα περισσότερα χτυπήματα από τον εχθρό. Έτσι το νέο άρμα έπρεπε να είχε χαμηλό ύψος πάσει θυσία, με όσο το δυνατόν γίνεται χωρίς να επηρρεάζεται η λειτουργικότητα του άρματος, αλλά και την μεγαλύτερη πλευρική θωράκιση. Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό έπρεπε να χαμηλώσει ο πύργος όσο ήταν δυνατόν. Το να βάλεις χαμηλού ύψους πύργο μέσα σε ένα άρμα είναι αρνητικό για την λειτουργικότητα του. Υπάρχει βέβαια μια χρυσή τομή να «χώσεις» μέσα στο σκάφος τον πύργο! Αυτό αν και δεν γίνετε γιατί δεν είναι λειτουργικό μπορείς όμως να το εφαρμόσεις μερικώς. Δηλαδή να μεταφέρεις λειτουργίες χαμηλά μέσα στο σκάφος με έναν μεγαλυτέρου διαμέτρου δακτύλιο, αλλά και να βάλεις τα τρία μέλη του πληρώματος πιο χαμηλά.

Υπήρχαν ακόμα αρκετά προβλήματα στα άρματα που έχασαν που το χειρότερο ήταν η αποκόλληση των πύργων από το σκάφος μετά από προσβολή. Η λύση που δόθηκε ήταν ευφυή και πολύ σωστή. Αποφάσισαν να επεκτείνουν τον δακτύλιο μέχρι κάτω στο δάπεδο του, αν και δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τα λέω απλά για να το καταλάβει και ο αδαής, αυτός που δεν ξέρει και πολλά πράγματα. Έτσι τα κατάφεραν να χαμηλώσουν το ύψος του πύργου, να τον ενισχύσουν. Αλλά και να υπάρχει δεύτερη πλευρική θωράκιση που θα σταματούσε τα ΑΤ, να μην σκοτώσουν δηλαδή το πλήρωμα ενώ το άρμα θα είχε ζημιές.

Δηλαδή το κάτω κομμάτι δεν είναι δακτύλιος όπως το επάνω απλά τα πλευρά είναι βασικά με μεγαλύτερο μέγεθος κ.λπ. Γιατί ας μην ξεχνάμε πως υπάρχουν τα ανοίγματα στο πίσω μέρος στην αποθήκη πυρομαχικών και του οδηγού. Θα μου πάρει πολύ για να το εξηγήσω οπότε δεν χρειάζεται. Ένα είναι το κρατούμενο ότι δεν στηρίζεται ο δακτύλιος μόνο στο σκάφος και ειδικά στην οροφή του, αλλά και στην βάση του σκάφους. Έτσι η συγκράτηση είναι ασφαλώς μεγαλύτερη και δυσκολεύει στο να πεταχτεί ο πύργος στον αέρα. Δηλαδή μια έξυπνη ευφυή λύση πολύ απλή. Έτσι και αλλιώς θα έπρεπε να βάλουν μια εσωτερική θωράκιση στο σκάφος για να προστατευόσουν το πλήρωμα από πλευρικά χτυπήματα. Το συνδύασαν όμως στηρίζοντας επιπλέον τον δακτύλιο. Γιατί όλο το άρμα έχει δεύτερη εσωτερική θωράκιση στο σκάφος που το προστατεύει από όλες τις πλευρές, αλλά και ο πύργος έχει επιπλέον εξτρά θωράκιση εσωτερικά.

Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν όλα και ήταν έτοιμοι για το νέο άρμα με τον κινητήρα εμπρός. Ναι ήταν μια τυχαία ανακάλυψη δεν το βρήκαν μόνοι τους, ήταν μάγκες όμως που το εφάρμοσαν. Τι θα προτιμούσαν δηλαδή να βάλουν τον κινητήρα πίσω, να χτυπήσουν το άρμα με έναν ΑΤ πύραυλο και να το αχρηστεύσουν σκοτώνοντας όλους εκεί μέσα; Ακόμα και να ανατιναχτούν τα βλήματα από την αποθήκη πυρομαχικών και να μην μείνει τίποτα από το άρμα. Αν έβαζαν τον κινητήρα εμπρός όμως θα χάλαγε ο κινητήρας, το άρμα θα είχε ακινητοποιηθεί αλλά θα γλύτωνε όλο το πλήρωμα και το άρμα θα μπορούσε να επισκευαστεί, είτε στο πεδίο της μάχης, είτε άλλου. Είχαν δε και πολλές απώλειες σε προσωπικό από χτυπημένα-κατεστραμμένα άρματα το 1973 που δεν μπορούσαν να το αγνοήσουν αυτό σε καμιά περίπτωση. Έγιναν δε πολλές δόκιμες με πρωτότυπα άρματα με τον κινητήρα εμπρός, μέχρι να βρουν την χρυσή τομή σε θωράκιση κλπ. Εδώ πάλι υπάρχει μια παρανόηση αν δούμε τις φωτογραφίες από την γραμμή συναρμολόγησης ή επισκευών των ισραηλινών αρμάτων που επιμελώς κρύβουν στοιχεία. Μην εμφανίζοντας την κυρία θωράκιση αλλά μόνο τα κομμάτια που την στηρίζουν ή το πάνω μέρος της μηχανής και το δάπεδο. Όχι δεν έχει τόσο μικρή θωράκιση όσο πιστεύουν μερικοί, θα το καταλάβουμε στην συνέχεια αυτό.

Δούλεψαν σκληρά με ότι είχαν

Δούλεψαν με ότι είχαν είπαμε με το μεγάλο σκάφος του βρετανικού άρματος, με το πυροβόλο και την μηχανή του Μ-60 αλλά και τα κομμάτια της θωράκισης του. Προσέξετε τι έγραψα με τα κομμάτια της θωράκισης του, είναι πολύ βασικό αυτό! Υπήρχαν δυο ακόμα όμως προβλήματα που έπρεπε να λυθούν πάση θυσία. Αν δηλαδή θα τα κατάφερναν να φτιάξουν το νέο άρμα σε εύλογο χρονικό διάστημα και να το θέσουν σε μαζική παραγωγή, για να αντικαταστήσουν τα παλιά άρματα πριν γίνει ο επόμενος πόλεμος. Και τότε δεν υπήρχε ακόμα η συμφωνία με την Αίγυπτο αναφερόμαστε στο 1974! Έτσι η σώφρων λύση ήταν να πάρουν νέα άρματα Μ60 από την Αμερική και να τους πείσουν να φτιάξουν μια γραμμή παραγωγής στο Ισραήλ. Που από αυτό θα κέρδιζαν μεγάλη εμπειρία και θα είχαν όλα τα απαραίτητα για το ξεκίνημα του δικού τους άρματος και τα κατάφεραν και η γραμμή παραγωγής του Μ-60 δούλεψε μέχρι το 1987! Όχι δεν ήταν ευχαριστημένοι με το Μ-60 και το βελτίωσαν όσο μπορούσαν.

Άρμα μάχης Merkava Mk4 και ΤΟΜΠ Namer στην γραμμή παραγωγής τεθωρακισμένων οχημάτων στο Τελ Χασομέρ. (Broń Pancerna/Flickr)

Ούτε εγώ είμαι ευχαριστημένος με τα επίπεδα των δυτικών αρμάτων και θα σταθώ σε δυο δεδομένα το ένα ήταν η χαμηλή ισχύς των μηχανών, το άλλο ότι το βρετανικό πυροβόλο L11 των 120 χιλιοστών είχε κατασκευαστεί το 1957. Πέρασαν 11 χρόνια για να το βάλουν οι Βρετανοί σε δικό τους άρμα και στο αμερικανικό Μ1 αλλά και στο Leopard-2 πέρασαν παραπάνω από 20 χρόνια, ή περίπου 20 χρόνια αντίστοιχα για να βάλουν πυροβόλο των 120 χιλιοστών.

Τώρα πως γινόταν αυτό ενώ ο εχθρός είχε και περισσότερα άρματα και με μεγαλύτερη διάμετρο πυροβόλου και δεν ανησυχούσαν, απορώ; Αν και το ίδιο έγινε και με το βρετανικό L7 των 105 χιλιοστών που μπορούσε να ήταν σε υπηρεσία από τον πόλεμο της Κορέας και οι Αμερικανοί έβγαζαν τα άρματα Μ47 και Μ48 με πυροβόλο των 90 χιλιοστών!

Είναι πραγματικά να τρελαίνεσαι με αυτά που διαβάζεις!

Να έχεις ένα πυροβόλο ραβδωτό με βεληνεκές τα 8.000 μέτρα των 120 χιλιοστών και να παραμένεις στα πυροβόλα των 105 χιλιοστών! Το άλλο να έχεις βάλει συζυγές πυροβόλο των 20 χιλιοστών σε πρωτότυπα άρματα Centurion στο τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πόλεμου και να μην το εφαρμόσεις.

Αφήσαμε κάτι για το τέλος του δευτέρου μέρους έγραψα αυτό: δούλεψαν με ότι είχαν είπαμε, με το μεγάλο σκάφος του βρετανικού άρματος με το πυροβόλο και την μηχανή του Μ-60 αλλά και τα κομμάτια της θωράκισης του. Ναι με τα κομμάτια της θωράκισης του όπως τα έπαιρναν από την Αμερική τα χρησιμοποιούσαν και για το δικό τους άρμα και το αναφέρω για να μην νομίζει κανείς πως έχει χάρτινη θωράκιση όπως γράφουν πολλοί.

Μείνετε συντονισμένοι για τη συνέχεια…

Άρματα μάχης Merkava Mk1 στη Βηρυτό το 1982. (Broń Pancerna/Flickr)

Institute of Development Research and Development Weapon Systems.
Από το Ινστιτούτο Έρευνας Ανάπτυξης και Εξέλιξης Οπλικών Συστημάτων.
«Μικρός Ήρωας», Δικαίος Γεώργιος

ΠΗΓΗ

https://limitofadvance.wordpress.com/2015/12/12/%CE%B7-%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AC%CF%81%CE%BC/