Το τέλος της Ειρήνης

Η ανθρωπότητα γιορτάζει το τέλος του πολέμου, της αιματοχυσίας και της απόλυτης καταστροφής. Σε έναν κόσμο γεμάτο συντρίμμια έμψυχα και άψυχα υπάρχουν κάποιοι εναπομείναντες ιδεαλιστές που πιστεύουν και δραστηριοποιούνται ούτως ώστε οι θυσίες και οι απώλειες να μην λησμονηθούν και πρωτίστως να μην χρειαστεί να επαναληφθούν.

Οραματίζονται ότι το τέλος του πολέμου θα σήμαινε κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον την αρχή της ειρήνης, της συναδέλφωσης και της αγαστής συνεργασίας. Οι ελπίδες της γενιάς αυτής έμελε γρήγορα, σχεδόν αμέσως, να αποδειχθούν φρούδες όταν τα απειλητικά σύννεφα του ψυχρού πολέμου άρχισαν να δημιουργούν ασφυξία στον κόσμο. Είναι θαύμα που η ανθρωπότητα δεν βίωσε τότε τον απόλυτο όλεθρο, όμως ο φόβος, η αμοιβαία καχυποψία και η εξοπλιστική μανία άφησαν παρακαταθήκη στον κόσμο, την διχόνοια. Η ελπίδα για ειρήνη και πρόοδο έπρεπε απλά για ακόμα μία φορά να περιμένει την σειρά της… Δεκέμβριος 1991 Η κατάρρευση της σοβιετικής ένωσης αποτελεί πλέον γεγονός. Αυτό σηματοδοτεί και επισήμως την λήξη του ψυχρού πολέμου. Τα σύννεφα πλέον έχουν διασκορπιστεί και το όνειρο της διεθνούς ειρήνης φαίνεται πλέον να γίνεται πραγματικότητα. Ο δυτικός κόσμος (ο εφιάλτης στον υποανάπτυκτο κόσμο δεν θα τελείωνε ποτέ) έπνεε σε πελάγη καπιταλιστικής ανάπτυξης, τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και μίας ακόρεστης υπερκαταναλωτικής «προόδου».

Οι άνθρωποι ως μονάδες του νέου «rich lifestyle planet» νιώθουν μια μανιώδη σιγουριά, μία απίστευτη εσωστρέφεια, έναν αθεράπευτο εγωκεντρισμό. Στον υγιή κόσμο που τους περιβάλει κέντρο του δικού τους γυάλινου μικρόκοσμου είναι ο εαυτός τάση της περιόδου, το τερπνό στην θέση του ωφελίμου αλλοτριώνει τις υπάρξεις τους και αλώνει τα άλλοτε απόρθητα κάστρα των ιδανικών τους, τους προμαχώνες των αξιών τους που κάποτε διαφύλαξαν μέχρις εσχάτων. Ο ρηχός άνθρωπος, κατά τον Επίκουρο, στην ευμάρεια απόχαυνώνεται και στην κρίση καταρρακώνεται.

Δυστυχώς για εμάς αρχίσαμε να το συνειδητοποιούμε όταν ήδη είχαν αρχίσει να πέφτουν οι πρώτες αστραπές. Το αδιέξοδο στο οποίο μας έχει οδηγήσει η παγκοσμίων διαστάσεων κρίση- ηθική, γεωπο- λιτική, οικονομική, πολιτιστική, προσφυγική- δεν μας επιτρέπει πλέον να εφησυχάζουμε. Αφήνω κατά μέρους τους αιώνιους εν δικαίω ύπνω εφησυχαστές και προσπαθώ να αναζητήσω στην Ιστορία την εξέλιξη αντίστοιχων περιπτώσεων του παρελθόντος μας. Ξεκινώντας από τα παλιά με έκπληξη γνωρίζω τις ομοιότητες που φέρει η κοινωνία μας με την ρωμαϊκή κοινωνία της ύστατης περιόδου της Pax Romana. Στο απόγειο της ισχύος της η Αυτοκρατορία έπνιξε στο νερό της λησμονιάς την σπουδαιότερη παρακαταθήκη των προγόνων της, των βάσεων της δύναμής της. Η φιλοπατρία, η ηθική, η παράδοση- παραδόθηκαν στον βωμό της επέκτασης, της οικονομικής και πολιτικής εξάπλωσης και βεβαίως της ατομικής προόδου. Η αλλοτρίωση του ρωμαίου πολίτη του 2ου αιώνα μετά τον Χριστό έχει πολλά να διδάξει σε έναν πολίτη της παγκοσμιοποιημένου μεταπολεμικού κόσμου του 21ου αιώνα μ.Χ.

Ο μέσος Ρωμαίος πολίτης ως μονάδα ενός όλου είχε κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος από την ζωή του, σύμφωνα πάντα με τα πρότυπα της εποχής του. Η γενικευμένη ειρήνη που επικρατούσε και η σταθερή διοίκηση επέτρεπαν επιχειρηματικότητας και δημιουργούσαν για όλες κοινωνικές τάξεις μία πρωτοφανή για τα έως τότε δεδομένα ευημερία. Οι δυσκολίες δεν έλειπαν ποτέ αλλά σίγουρα μπορούσες να τα καταφέρεις. Παρόλο που η εξουσία βρισκόταν ολοκληρωτικά υπό των έλεγχο των αυτοκρατόρων, το δικαίωμα του ρωμαίου πολίτη είχε παραχωρηθεί σε όλους τους κατοίκους της αυτοκρατορίας τροφοδοτώντας έτσι την ψευδαίσθηση της οικουμενικής ελευθερίας και ισότητας. Ο πόλεμος ήταν πλέον μία άγνωστη λέξη, με ελάχιστη απήχηση. Η εύφλεκτη παραμεθόριος βρισκόταν πολύ μακριά από τις κοινωνίες τους και αλαλαγμοί των μισθοφόρων ήταν αδύνατον να ακουστούν. Η θρυαλλίδα των εξελίξεων που ακολούθησαν όμως άλλαξε άρδην τον κόσμο τους και οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν θα οδηγούσαν αργά ή γρήγορα στην αναδυόμενη κατάρρευσή του.

Μια τεράστια κρίση συντάραξε συθέμελα την αυτοκρατορία. Η κενότητα αξιών δεν έδωσε την δύναμη στον μισθοφορικό στρατό να αντιταχθεί στις ορδές των βάρβαρων εισβολέων που κατέκλυσαν την αυτοκρατορία. Η ιδιοτέλεια της άρχουσας τάξης οδήγησε σε μαρασμό την οικονομία και αυτό σε συνδυασμό με τις καταστροφικές επιδρομές σύντομα άφησε να διαφανεί το μεγαλείο της αποχαύνωσης των πολιτών. Η αδιαφορία τους για κάθε τι έξω από τον μικρόκοσμό τους, η προτεραιότητα του εγώ τους και η πλήρης αδράνεια απέναντι στα κοινωνική κατάρρευση οδήγησε τους Ρωμαίους στα Τάρταρα. Το τέλος της ειρήνης βάφτηκε με το αίμα τους και οι φιλοδοξίες τους οδήγησαν στην διάλυση του υπερκράτους τους. Σύντομα η Pax Romana έγινε ένα πεδίο σφαγών, καταστροφής και σκοτα- δισμού. επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη; Δυστυχώς όχι. Έτσι για ακόμη μία φορά το σοκ και δέος της παγκόσμιας κρίσης ήρθε για να ταράξει συθέμελα τα θεμέλια της σύγχρονης κοινωνίας μας. Πρώτο χτύπημα η κατάρρευση της οικονομίας που οδήγησε σε ύφεση και οικονομική οπισθοδρόμηση ένα μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου. Και ήταν μόνο η αρχή καθώς βρισκόμασταν ακόμα στην αφετηρία του εφιάλτη.

Σύντομα ακολούθησαν επαναστάσεις στην γειτονιά της Ευρώπης, ξέσπασαν εμφύλιες συρράξεις και άρχισαν να διαφαίνονται οι πρώτες πολεμικές πυρκαγιές. Ως αποτέλεσμα, ο εφιάλτης της τρομοκρατίας καθώς και η ανησυχία για έναν νέο γενικευμένο πόλεμο στον κόσμο μας επιστρέφει. Παράλληλα η ελπίδα για ένα ευοίωνο αύριο χάνεται στο ομιχλώδες λαβύρινθο των διεθνών αναταράξεων. Διεθνούς κύρους αναλυτές και διεθνολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον Αρμαγεδδώνα που μας απειλεί. Η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων έχει εδώ και καιρό διαταραχθεί, με την είσοδο νέων παικτών στο παιχνίδι, γεγονός που θα οδηγήσει αναπόφευκτα είτε σε μία νέα μοιρασιά της πίτας είτε σε μία απροσδιόριστων ορίων σύγκρουση.

Το τέλος των ψευδαισθήσεων μας άλλωστε ήταν προδιαγεγραμμένο. Μήπως κατά κάποιον τρόπο οφείλαμε να το γνωρίζουμε εκ των προτέρων. Εάν γνωρίζαμε ίσως πράτταμε διαφορετικά και αποτρέπαμε την ανάφλεξη. Ή μήπως θα ήταν μάταιο καθώς ουδέποτε μάθαμε από τα λάθη και πάντα ήμασταν πρόθυμοι να τα επαναλάβουμε; Η ειρήνη και η ελευθερία, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ευημερία και η πρόοδος για ακόμη μία φορά στην ανθρώπινη ιστορία βρίσκονται εν κινδύνω. Αν κάθε τέλος είναι και μια καινούργια αρχή τότε τι είναι αυτό που ακολουθεί;

Ιωάννης Ιωάννου

ΠΗΓΗ

http://defencenews.gr/index.php/diafora/3174-to-telos-tis-eirinis