Επιτηρητικό Φυλάκιο «Σταυρός»
Έπαυσε η λειτουργία του το 1953. (ΓΕΣ)
Βρίσκεται επί του ομώνυμου υψώματος του Γράμμου, στην ημιονική οδό Πληκάτι-Αερομηλίτσα. Η Στρατιωτική Υπηρεσία χρησιμοποιεί την έκταση από το 1939, οπότε και εγκαταστάθηκε εκεί Λόχος Τυφεκιοφόρων, ο 2ος Λόχος του 51 Συντάγματος Πεζικού (51 ΣΠ), με δύο διμοιρίες Πεζικού και ομάδα πολυβόλων. Μέτα την απελευθέρωση, επανδρώθηκε ξανά ως το 1946 και αργότερα τις ίδιες εγκαταστάσεις χρησιμοποίησαν τμήματα ανταρτών την περίοδο του εμφυλίου. Με το τέλος των επιχειρήσεων, εγκαταστάθηκε εκεί δύναμη Λόχου του 20ου Τάγματος Ελαφρού Πεζικού με έδρα τη Βούρμπιανη. Έπαυσε η λειτουργία του το 1953.
Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου η δύναμη του φυλακίου κινητοποιήθηκε από τους πυροβολισμού που ακούστηκαν από το απέναντι φυλάκιο 24. Αντιμετώπισαν τους Αλπινιστές της «Τολμέτσιο», του 8ου Συντάγματος, που είχαν περάσει το Γοργοπόταμο και ανηφόριζαν προς το ύψωμα του Σταυρού. Παρά την υπερπροσπάθεια των ανδρών του Λόχου, με Διοικητή τον Ανθυπολοχαγό Δ. Σπυρόπουλο, οπισθοχώρησαν προς Αετομηλίτσα, λόγω έλλειψης εφοδίων και αριθμητικής υπεροχής του αντιπάλου και επικράτησε πανικός. Ορισμένοι έφθασαν μέσα από τα περάσματα του Γράμμου, μέχρι το Επταχώρι. Χάρη στην ψυχραιμία του Ανθυπολοχαγού, οι εναπομείναντες άνδρες συγκεντρώθηκαν στο Πάτωμα Λυκοραχης και στην Πέτρα Μούκα και αμύνθηκαν τις επόμενες δύο ημέρες. Ο τότε Διοικητής του Αποσπάσματος Πίνδου, Συνταγματάρχης Δαβάκης, απέστειλε ενισχύσεις. Ο Λόχος ανασυντάχθηκε την 1 και 2 Νοεμβρίου και κατόρθωσε με αντεπίθεση να καταλάβει το ύψωμα Προφήτη Ηλία Φούρκας. Την περίοδο του εμφυλίου, δόθηκαν αιματηρές μάχες στην ίδια περιοχή.
Επιτηρητικό Φυλάκιο «Επταχωρίου»
Επιτηρητικό Φυλάκιο Επταχωρίου. (ΓΕΣ)
Βρίσκεται στα Δυτικά της ομώνυμης κοινότητας του Νομού Καστοριάς, στις βόρειες πλαγιές της Πίνδου. Λειτούργησε μέχρι την 2 Ιανουαρίου 2002 σε κοινοτικό χώρο με μέριμνα του 574 Τάγματος Πεζικού, οπότε και καταργήθηκε. Το χωριό αναφέρεται και με την παλαιά ονομασία Μπορμπότσκο ενώ μέχρι σήμερα οι ντόπιοι το ονομάζουν Μπορμπότσικο. Πρόκειται για διάβαση ζωτικής σημασίας στον ορεινό όγκο της Πίνδου, καθώς βρίσκεται πάνω στον γενικό άξονα πρόσβαση από την πρωην Γιουγκοσλαβία προς τη Χώρα μας και πανω στην οδική επικοινωνία Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας και στην αρτηρία από Αλβανία προς τα Ανατολικά. Από το χωριό καταγόταν ο καπετάνιος του Μακεδονικού Αγώνα με το ψευδώνυμο «Αρκούδας».
Με την πρώτη επίθεση των Ιταλών, τον Οκτώβριο του 1940, στον τομέα Πίνδου (περιοχή Καστοριάς), δημιουργήθηκε κρίση. Τα ελληνικά φυλάκια εξουδετερώθηκαν και συμπτύχθηκαν προς Επταχώρι. Η κατάσταση έγινε εξαιρετικά επικίνδυνη την επόμενη ημέρα, καθώς οι δυνάμεις του Αποσπάσματος Δαβάκη, που είχαν την έδρα τους στην περιοχή, δεν επαρκούσαν για ν’ αντιμετωπίσουν τη συντριπτική υπεροχή του εχθρού. Από την 1η Νοεμβρίου και αφού ο Συνταγματάρχης Δαβάκης κατόρθωσε να επαναφέρει τους υποχωρούντες, ξεκίνησε η ελληνική αντεπίθεση.
Στις μάχες που ακολούθησαν, για τη διατηρηση της γραμμής αναχαίτησης, έπεσαν οι πρώτοι νεκροί του ελληνοιταλικού πολέμου, οι Διάκος και Ντάσκας, στο Επταχώρι και τη Λυκοράχη. Με εξορμηση από τη διάβαση του Επταχωρίου ανακαταλήφθηκαν Φούρκα και Σαμαρίνα, με αποτέλεσμα να αποκοπούν οι ιταλικές δυνάμεις.
Οι Επταχωρίτισσες υπηρξαν από τις πρώτες εθελόντριες της Πίνδου που συνέδραμαν στον αγώνα, μεταφέροντας εφόδια στο μέτωπο.Μνημείο της Γυναίκας της Πίνδου κοσμεί το χωρίο στο κτήριο του σχολείου που αποτέλεσε το Στρατηγείο του Δαβάκη στον τομέα Καστοριάς.
Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Διόδωρος, αναφέρει: «περιόδευον περί τα μέσα Σεπτεμβρίου (1940) εις την επαρχίαν μου και είχον φθάσει εγγύς της Πίνδου. Ο συνταγματάρχης Δαβάκης πληροφορηθείς ότι ήμην εκεί, απέστειλε δύο μουλάρια και με παρακάλεσε να μεταβώ στο Επταχώριον. Εδέχθην και πήγα. Πώς να περιγράψω την θαυμάσια εκείνην εθνικοθρηκευτικήν εορτήν, τας εντυπώσεις μου από τον μέγαν αυτόν πατριώτη, τον Δαβάκη, ο οποίος ελατρευέτο από τους στρατιώτας και τους κατοίκους όλους, την αγαθότητα της ψυχής του, την καλοσύνη. Σας λέω μόνον ότι τον επακολουθήσαντα χορόν, είς τον οποίον επι κεφαλής έχορεψεν ο Δαβάκης υπο τας εκφράσεις λατρείας πάντων των παρισταμένων. Δεν θα ήμην υπερβολικός εάν έλεγον ότι ο Δαβάκης ενεψύχωσε με τα υπέροχα προσόντα του, ακόμη και τα βράχια της Πίνδου».
Μνημείο Πεσόντων Επταχωρίου. (ΓΕΣ)
Για τα ιστορικά στοιχεία των περιοχών που παρουσιάζονται και των γεγονότων που αναφέρονται, βασική βιβλιογραφία αποτελούν οι εκδόσεις ΓΕΣ/ΔΙΣ για κάθε χρονική περίοδο, τα «Απομνημονεύματα Μακεδονομάχων» και η «Στρατιωτική Ιστορία της Ελλάδας», Εκδόσεις ΤΖΗΡΙΤΑ.
Πηγή: Στρατός και Ενημέρωση. Τεύχος 34, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014
ΠΗΓΗ
https://limitofadvance.wordpress.com/2015/11/09/%CF%84%CE%B1-%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CE%B8%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CF%86-%CF%83/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου