Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2016

Ποιοί ήταν οι Τρεις μάγοι που προσκύνησαν το Χριστό; Τι συμβόλιζαν τα δώρα που του πρόσφεραν;


    Η ιστορία των τριών μάγων που ακολουθούν το λαμπρότερο άστρο του ουρανού και ταξιδεύουν από την Ανατολή για να προσκυνήσουν το Θείο Βρέφος είναι γνωστή στους περισσότερους από μας. Ας την δούμε λίγο πιο αναλυτικά και ας μάθουμε τι συμβολίζουν το Λιβάνι, ο Χρυσός και τα Σμύρνα.
Σύμφωνα με τη βιβλική διήγηση οι σοφοί αυτοί έφτασαν στην Ιερουσαλήμ αναζητώντας τον νεογέννητο βασιλιά των Ιουδαίων για να τον προσκυνήσουν, ακολουθώντας από τα μέρη της ανατολής το αστέρι του. Όταν το έμαθε ο Ηρώδης ταράχτηκε, κάλεσε τους μάγους να μάθει περισσότερα, και τους είπε να πάνε στη Βηθλεέμ να ψάξουν για το παιδί και όταν το βρουν να τον ειδοποιήσουν ώστε δήθεν, να πάει και ο ίδιος να το προσκυνήσει.
Οι μάγοι έφυγαν από τον Ηρώδη και το άστρο τους οδήγησε στο σημείο όπου βρισκόταν το παιδί. Εκεί, το προσκύνησαν, και του προσέφεραν ως δώρα χρυσό, λιβάνι και αρωματική σμύρνα (δώρα τα οποία οι πατέρες της Εκκλησίας είδαν να συμβολίζουν αντίστοιχα τον Βασιλιά και τον Θεό και να προλέγουν το θάνατο και την ταφή του Κυρίου.
Η προσκύνηση αυτή των μάγων πρέπει να συνέβη μετά την Υπαπαντή του Κυρίου (είσοδος στον Ναό, σαράντα ημέρες μετά τη γέννησή Του). Κατόπιν, με θεϊκή παρέμβαση είδαν οι μάγοι σε όνειρο ότι δεν έπρεπε να ξαναγυρίσουν στον Ηρώδη αλλά να φύγουν από άλλο δρόμο για την πατρίδα τους.
Η Αγία Γραφή και οι άλλες πηγές
Tα δώρα και οι μάγοι της γέννησης εμφανίζονται στο Κατά Ματθαίον και, σε μερικά από τα απόκρυφα Eυαγγέλια. Ο Ματθαίος απευθυνόταν στους εξ Ιουδαίων προσήλυτους πιστούς και είχε στόχο να εξαλείψει κάθε αμφιβολία περί του Ιησού ως αναμενόμενου Μεσσία και να επιβεβαιώσει ότι ήταν σταλμένος από τον Θεό να εκπληρώσει τις προφητείες των Γραφών.
Η προσκύνηση των μάγων, σοφών ανδρών που δεν ανήκαν στο πολιτισμικό περιβάλλον του Ιησού, αποδείκνυε, λοιπόν, τη θεϊκή του ιδιότητα και τον ξεχωριστό προορισμό του: οι μάγοι ήταν ουσιαστικά οι πρώτοι εθνικοί που αναγνώρισαν και λάτρεψαν τον Ιησού. Mάλιστα κατά τον Mεσαίωνα λατρεύονταν και οι ίδιοι ως άγιοι. Το απόκρυφο Πρωτευαγγέλιο Ιακώβου, που επικεντρώνεται στη Θεοτόκο (γέννηση, παιδική ηλικία, μνηστεία με τον Ιωσήφ και τη γέννηση του Ιησού) αναφέρεται στην προσκύνηση των μάγων, με μια μικρή διαφορά σε σχέση με τον Ματθαίο. Δεν κάνει λόγο για οικία όπου βρισκόταν το θείο βρέφος, αλλά για σπήλαιο, καθώς και ότι εκεί τον προσκύνησαν οι μάγοι.
Εκτός από σμύρνα, λίβανο και χρυσάφι, ο κάθε μάγος δώρισε και από ένα κομμάτι χρυσάφι, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη βασιλική πτυχή της γέννησης. Από τα παραπάνω ευαγγέλια άντλησε πολλά το αραβικό Ευαγγέλιο της Παιδικής Ηλικίας του Ιησού, που ανάγεται σε συριακό πρωτότυπο του 5ου ή 6ου αι.
Σύμφωνα με αυτό, οι μάγοι οδηγήθηκαν στον Ιησού από έναν άγγελο και όχι από ένα αστέρι. Δίνεται μάλιστα μια επιπλέον λεπτομέρεια. Η Θεοτόκος, για να ανταποδώσει τα δώρα των μάγων τους χάρισε, επειδή δεν διέθετε κάτι άλλο, ένα κομμάτι από το σπάργανο του Ιησού, που οι μάγοι μετέφεραν στον τόπο τους και εκεί διαφυλάχθηκε ως κειμήλιο.
Η προέλευση των μάγων 
Αποτέλεσμα εικόνας για τρεις μάγοι φωτο
Σχετικά με την καταγωγή των Μάγων υπάρχουν διάφορα κείμενα με αντικρουόμενες απόψεις. Ο απολογητής Ιουστίνος (+165), θεωρούσε ότι οι μάγοι κατάγονταν από την Αραβία, όπως και ο Τερτυλλιανός (τέλη 2ου αι.), ο οποίος τους απέδιδε και βασιλική ιδιότητα. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος, πίστευε ότι οι μάγοι ήταν Πέρσες. Ο σύγχρονός του Αθανάσιος, επίσκοπος Αλεξανδρείας, διέδιδε ότι ήταν Αιγύπτιοι. Ο θεολόγος και μάρτυρας Ωριγένης, από την Αλεξάνδρεια, ήταν αυτός που για πρώτη φορά (αρχές 3ου αι.) δήλωσε τον αριθμό των μάγων: ήταν τρεις, όσα και τα δώρα τους.
Σχετικά καθυστερημένα, τον 6ο αι., οι μάγοι απέκτησαν τα ονόματά τους: Κάσπαρ ή Γάσπαρ, Μελχιώρ και Βαλτάσαρ. Η πρωτοχριστιανική παράδοση ήταν συγκεχυμένη σχετικά με τις λεπτομέρειες της γέννησης του Ιησού και της ταυτότητας των μάγων, διότι οι χριστιανοί της πρώτης γενιάς έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στον σταυρικό θάνατο και στην ανάσταση, ενώ τα ευαγγέλια είχαν περισσότερο κηρυγματικό και διδακτικό χαρακτήρα.
Προφανώς οι Μάγοι ήταν σοφοί που είχαν πρόσβαση σε αστρονομικές ή υπερβατικές γνώσεις, διέθεταν κύρος και ασκούσαν πολιτική επιρροή στην πατρίδα τους. Πιθανόν να ήταν Πέρσες ιερείς του Zωροαστρισμού. Οι Πέρσες πάντως τους θεωρούσαν ομοεθνείς τους και μάλιστα η παράδοση αναφέρει ότι το 614 μ.Χ., όταν ο στρατός του Χοσρόη Β΄ κατέλαβε και λεηλάτησε την Iερουσαλήμ, δεν κατέστρεψε τον Ναό της Γεννήσεως επειδή στην είσοδό του είχε μια εικόνα με θέμα την προσκύνηση των μάγων.
Ο συμβολισμών των δώρων 
c736d-3
Τι σήμαιναν, άραγε, τα Δώρα τα οποία οι Μάγοι προσέφεραν στον ενσαρκωμένο Θεό; Λίβανος, σμύρνα, χρυσός είναι τα δώρα που έφεραν οι μάγοι εξ Aνατολής στο θεϊκό βρέφος. Ο λίβανος είναι μια ευώδης ρητίνη που συλλέγεται με τομή στον λεπτό φλοιό του δέντρου βουσουελλία η καρτέρειος. (φύεται στις αμμώδεις εκτάσεις της Αραβίας, της Σομαλίας, των Ινδιών και του Λιβάνου. Χρησιμοποιήθηκε σαν θυμίαμα για κοσμική και λατρευτική χρήση από τα πανάρχαια χρόνια (Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, Εβραίοι). Eυώδης ρητίνη είναι και η σμύρνα, που εκκρίνεται από τον φλοιό του φυτού μύρα η κομμιοφόρος (ή και άλλων συγγενών φυτών που φύονται στην Αραβία και την Αιθιοπία). H σμύρνα χρησιμοποιούνταν ευρύτατα στην ιατρική, ενώ, όταν ο Ιησούς ήταν στον σταυρό, Τού χορηγήθηκε σμύρνα ως καταπραϋντικό του πόνου, ενώ, κατά την παράδοση, με σμύρνα και αλόη αλείφθηκε το σώμα του όταν εξέπνευσε. Όσο για το χρυσό είναι γνωστό ότι ήταν και είναι το πιο πολύτιμο μέταλλο. 
Η επιλογή των συγκεκριμένων δώρων δεν είναι χωρίς σημασία. Eίναι δώρα πολύτιμα, τόσο για τη χρηστική τους αξία όσο και για την υψηλή συμβολική αξία που τα περιβάλλει. Το χρυσάφι, με τη λάμψη του και τον αναλλοίωτο χαρακτήρα του, είναι δώρο για βασιλικές γεννήσεις, ο λίβανος ήταν δηλωτικός της θεϊκής ιδιότητας του Ιησού (Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου, Ψαλμός του Δαβίδ) ενώ η σμύρνα της θνητής. (Ειρηναίος Λουγδούνου – 2ος αι.). Για τη σμύρνα μάλιστα προσθέτει ο Δαμασκηνός: «την σμύρναν επήγαν ως τριήμερον νεκρόν, όπου έμελλε να γίνη, διότι τον Χριστόν με σμύρναν τον ήλειψαν και τον έθηκαν εις τον τάφον, καθώς το ιερόν Ευαγγέλιον μαρτυρεί».
Ταυτόχρονα και χωρίς καν να το γνωρίζουν οι Μάγοι πρόσφεραν δώρα που συμβόλισαν την Αγία και Ζωοποιό Τριάδα, στο όνομα της οποίας ήρθε στον κόσμο το παιδί Ιησούς, αλλά και την τριπλή διακονία του Κυρίου: τη βασιλική, την ιερατική και την προφητική, γιατί ο χρυσός συμβολίζει την αυτοκρατορική, το λιβάνι την ιερατική και η σμύρνα την προφητική ή τη θυσιαστική. Το νεογέννητο βρέφος θα γινόταν ο Βασιλιάς του αθάνατου βασιλείου, ο αναμάρτητος ιερέας και προφήτης και, όπως οι περισσότεροι προφήτες πριν απ’ Αυτόν, θα θανατωνόταν.
Αποτέλεσμα εικόνας για τρεις μάγοι φωτο
Ο συμβολισμός όμως δεν σταματάει μόνο σε αυτά. ῾Ο κόσμος ἐπρόκειτο νὰ φωτισθῆ ἀπὸ τὸν Χριστὸ ὡσὰν μὲ χρυσό· ἐπρόκειτο νὰ γεμίση μὲ προσευχές, ὅπως ὁ Ναὸς πληροῦται μὲ τὴν εὐωδία τοῦ θυμιάματος· καὶ ὅλο τὸ σύμπαν ἐπρόκειτο νὰ διαπερασθῆ ἀπὸ τὴν εὐωδία τῆς διδασκαλίας Του καὶ τοῦ Σώματός Του ὡσὰν μὲ μύρο.
Τα τρία δώρα όμως συμβολίζουν επίσης την καρτερία και το αμετάβλητο. Ο χρυσός παραμένει χρυσός, το λιβάνι παραμένει λιβάνι και το μύρο παραμένει μύρο. Κανένα απ’ αυτά δε χάνει την ιδιότητά του όσα χρόνια κι αν περάσουν. Μετά από χίλια χρόνια ο χρυσός εξακολουθεί να λάμπει, το λιβάνι να καίει και το μύρο διατηρεί το άρωμά του. Δε θα μπορούσαν να βρεθούν άλλα πιο αντιπροσωπευτικά αντικείμενα στη γη που να συμβολίζουν τόσο πιστά την επίγεια αποστολή του Χριστού ή να δείχνουν πιο καθαρά και εκφραστικά τον αιώνιο χαρακτήρα του έργου Του στη γη, καθώς και όλες τις πνευματικές και ηθικές αξίες που έφερε από τον ουρανό στον κόσμο. Έφερε την αλήθεια, την προσευχή, την αθανασία.
Με ποιό άλλο αντικείμενο στη γη, εκτός από το χρυσό, θα μπορούσε να συμβολιστεί καλύτερα η αλήθεια; Ό,τι και να κάνεις στο χρυσό, αυτός θα εξακολουθεί να λάμπει.
Με ποιό άλλο αντικείμενο θα μπορούσε να συμβολιστεί καλύτερα η προσευχή αν όχι με το λιβάνι; Όπως ο καπνός από το λιβάνι γεμίζει την εκκλησιά ολόκληρη, έτσι γεμίζει κι η προσευχή ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου. Όπως ο καπνός ανεβαίνει ψηλά, έτσι ανεβάζει η προσευχή την ψυχή του ανθρώπου στο Θεό. «Κατευθυνθήτω ή προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου», λέει ο Ψαλμωδός (Ψαλμ. ρμα’ 2). Είναι γεγονός πως κι άλλα πράγματα βγάζουν καπνό, μα κανένας καπνός δεν εμπνέει την ψυχή για προσευχή.
Ποιό άλλο επίγειο αντικείμενο θα μπορούσε να συμβολίσει καλύτερα την αθανασία από το μύρο; Η θνητότητα αποπνέει δυσωδία, ενώ η αθανασία έχει μια διαρκή ευωδία.
Τέλος, τα δώρα συμβόλιζαν την προσκύνηση και υποταγή τους στο νέο βασιλιά. Ήταν μια θυσία. Θυσίαζαν όλα αυτά που αγαπούσαν. Η μόνη κατάλληλη θυσία για το βασιλιά Χριστό, που δείχνει την αλλαγή στη ζωή μας, είναι να θυσιάσουμε αυτό που λατρεύουμε πριν πάμε στο Χριστό. Οι μάγοι με την ελάχιστη γνώση τους, έστω έψαξαν και βρήκαν τον Ιησού.
Και θα με ζητήσετε, και θα με βρείτε, όταν με ζητήσετε με όλη σας την καρδιά (Ιερεμίας 29:13).
Επιμέλεια κειμένου Χώρα Του Αχωρήτου
Πηγές:
http://choratouaxoritou.gr/?p=44822

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου